TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda, sağlık alanında düzenlemeleri içeren kanun teklifi kabul edildi.
AA
Sağlık alanında düzenlemeler içeren İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda kabul edildi.
Kanun teklifiyle, piyasadaki beşeri tıbbi ürünlerin, Sağlık
Bakanlığınca izlenebilirliğinin sağlanması için İlaç Takip Sistemi’ne
bildirim zorunluluğu getiriliyor. Bu zorunluluğa uymayan ruhsat veya
izin sahipleri ile ecza ticarethanelerine idari yaptırım uygulanacak.
Tababet
ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un, ruhsal veya
bedensel sağlık engeli nedeniyle mesleklerini icra edemeyecek durumda
olan sağlık meslek mensupları, diş hekimleri ile ebelerin, Sağlık
Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla meslekten men edilmesine
yönelik hükmü yürürlükten kaldırılacak. Bu değerlendirme, 663 sayılı
KHK’de belirlenen usul ve esaslara göre Sağlık Meslekleri Kurulunca
yapılacak.
Çağın gereklerine uygun görev tanımı
Ebelerin görev tanımları, aldıkları eğitimin düzeyi de dikkate alınarak çağın gereklerine uygun hale getirilecek.
Ebeler,
gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde gerekli desteği verecek,
yenidoğana ve bebeğe bakım sağlayacak; normal doğum ve riskli durumlarda
tıbbi bakım, desteğe erişimin sağlanmasında, kadın sağlığının
korunması, üreme sağlığı, çocuk bakımı konularında aile ve topluma
verilecek danışmanlık, eğitim hizmetlerinde görev alacak.
Gebeliğin
tespitini, gebe izlemini ve bu amaçla gerekli muayene ve
değerlendirmeleri yapacak ebeler, normal doğum eylemini
gerçekleştirecek, lüzumu halinde hekim çağıracak. Ebeler, normal doğum
sırasında gereken küçük tıbbi müdahaleleri de yapacak. Küçük tıbbi
müdahalelerin kapsam ve sınırları Sağlık Bakanlığınca belirlenecek.
Yetki belgesi almadan sertifikalı eğitim verenlere yaptırım
Sağlık
Bakanlığınca sertifikalı eğitim programı olarak tanımlanmamış
alanlarda, yetki belgesi almadan sertifikalı eğitim verenlere müeyyide
uygulanmasındaki boşluk giderilecek.
Sertifikalı eğitim alanları
ve eğitim programlarının standartları, sağlık politikaları ve Sağlık
Bakanlığının stratejik planları doğrultusunda, ülkenin ihtiyacı olan
nitelikli insan gücünü yetiştirme amacıyla bakanlıkça belirlenecek.
Sağlık Bakanlığınca belirlenmeyen alanlarda veya uygun olmayan
standartlarda yapılan eğitimler sonucunda verilen sertifikalar tescil
edilmeyecek.
Yetki belgesi olmadan ya da yetki belgesi olduğu
sertifikalı eğitim alanı dışında sertifikalı eğitim programı
düzenleyenler, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 20 bin liraya kadar adli
para cezası ile cezalandırılacak. Bu suçun tüzel kişi yararına işlenmesi
halinde tüzel kişilere özgü güvenlik tedbirleri uygulanacak.
Mesleklerinin
icrasına engel suçları işledikleri, kesinleşmiş ceza mahkemesi
kararıyla sabit olan sağlık meslek mensuplarıyla sağlık hizmetlerinde
görev alan diğer meslek mensuplarının, meslek icra etmelerinin önlenmesi
için ilgili mahkemelerce verilen kesinleşmiş karar suretleri Sağlık
Bakanlığına gönderilecek.
Ruhsat aşamasında numune istenilmeyecek
Uluslararası
uygulamalar da gözetilerek ilaç analizleri piyasaya arz sonrasında
yapılacak ve ruhsatlandırma süreci hızlandırılarak hastaların ihtiyaç
duydukları ilaca daha hızlı erişimi temin için ruhsat aşamasında numune
istenilmesine yönelik ibareler kanun metninden çıkarılacak.
Mevcut
uygulamada ruhsata esas numuneler ve tahlil masrafları ruhsat
başvurusunda bulunanlar tarafından karşılandığı için piyasadan aynı
şekilde alınan numunelerin ve tahlil masraflarının ruhsatname sahibi
tarafından karşılanmasına yönelik düzenleme yapılacak.
İlaçların
fiyatı raf ömrü boyunca kısa sürelerde değişkenlik gösterebilmesi
nedeniyle sabit fiyat bilgisinin yer alması uygun olmadığı için sekonder
(ikincil) ambalajında “fiyat” ibaresi yer almayacak.
Formüle uymayan ilaçları satanlara 3 milyon liraya kadar ceza
Tahlil
sonucunda ilaçların bileşiminde bulunan maddelerin saf olmadığı, ruhsat
almak için verilen formüle uymadığı veya tedavi vasıflarını azaltacak,
kaybedecek surette imal edildiği anlaşılırsa, fiil suç oluşturmadığı
takdirde, ruhsat sahibi ile ilaçların bu şekilde imal edildiğini bilerek
satan, satışa arz eden veya sattıranlara, 70 bin liradan 3 milyon
liraya kadar idari para cezası verilecek.
İlaçların kanuna aykırı
şekilde tanıtım ve satışını yapanlar ile bunları onaylı endikasyonu
dışında pazarlayan ve bu şekilde reçete oluşumunu teşvik edenlere,
ürünün son 1 yıllık satış tutarı toplamının 5 katına kadar idari para
cezası verilecek. Ancak bu ceza 700 bin liradan az olamayacak.
Yetkili
merciden izin almaksızın veya verilen izne aykırı olarak sağlık beyanı
ile ürün tanıtım ve satışını yapanlar hakkında 150 bin liradan 2 milyon
liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
Mevzuatta öngörülen
tedarik zinciri dışında beşeri tıbbi ilaçların satış, dağıtım ve
pazarlamasını yapanlar veya aracılık edenler hakkında 100 bin liradan
500 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek.
Teklife
göre, ruhsatlı ürünün ruhsata aykırı olarak üretimi, dağıtımı, satışı ve
benzeri fiilleri ile ruhsatsız olarak müstahzar imal etmek veya bu
şekilde imal edilen müstahzarları bilerek satmak, satışa arz etmek veya
sattırmak fiillerine, 20 bin liradan 200 bin liraya kadar idari para
cezası verilecek. Fiilin bir yıl içerisinde tekrarı halinde ceza bir kat
artırılarak uygulanacak. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, idari
yaptırım uygulayabilme yetkisine sahip olacak.
İlaç Takip Sistemi’ne bildirim zorunluluğu getiriliyor
“Tabip reçetesiyle
verilmesi şartıyla olanlar ancak reçete mukabilinde ve diğerleri
reçetesiz olarak münhasıran eczanelerle, ecza ticarethanelerinde kanuna
uygun satılır” kuralını ihlal halinde 2 bin 700 lira idari para cezası
verilecek.
Ruhsatlandırmaya esas olarak yapılan analizlerin,
ürünün ruhsatlandırılmasının ardından yapılmasında kamu yararı bulunduğu
için mirasçı veya vekillerin yeniden ruhsat alma sırasında tahlilden ve
tahlil harcından istisna edilmelerine yönelik uygulama imkanı kalmayan
hüküm yürürlükten kaldırılıyor.
Piyasada bulunan beşeri tıbbi
ürünlerin Sağlık Bakanlığı tarafından izlenebilirliğini sağlamak
amacıyla İlaç Takip Sistemi’ne bildirim zorunluluğu getiriliyor. Buna
göre, ruhsat veya izin sahipleri beşeri tıbbi ürünlerinin her birimini,
üretim bildirimi veya ithalat bildirimi ile İlaç Takip Sistemi’ne
kaydetmekle yükümlü ve yetkili olacak. Ürün alış, satış, iade, satış
iptal, ihracat, ihracat iptal, mal devir, mal devir iptal gibi işlemler
ile miadı dolma, çalınma, bozulma ve benzeri nedenlerle vasfını yitirmiş
beşeri tıbbi ürünlerin deaktivasyon işlemlerini İlaç Takip Sistemi’ne
bildirmek zorunda olacak.
Analizler ruhsatlandırmadan sonra
yapılacağı için Harçlar Kanunu’nda buna uyum sağlayıcı değişikliğe
gidiliyor. Bu tutarlar, tıbbi ve ispençiyari müstahzarların ticarete
çıkarılması için Sağlık Bakanlığınca verilecek ruhsatnamelerden memleket
dışında imal olunup ithal edilenler için 11 bin 576 lira, memleket
içinde imal olunanlar için 5 bin 777 lira olacak.
Kamudaki sağlık meslek mensuplarına sigorta zorunluluğu
Tabipler,
devlet hizmeti yükümlülüklerine başlamadan veya tamamlamadan uzmanlık
eğitimi yapmak için asistanlık sınavlarına katılabilecek ve uzmanlık
eğitimine başlayabilecek; ancak yan dalda veya birden fazla uzmanlık
dalında eğitime başlanabilmesi için devlet hizmeti yükümlülük süresinin
en az yarısının tamamlanması şartı aranacak.
Kamu sağlık kurum ve
kuruluşlarında çalışan tabipler, diş tabipleri ve tıpta uzmanlık
mevzuatına göre uzman olanların, tıbbi kötü uygulama nedeniyle
kendilerinden talep edilebilecek zararlar ile kurumlarınca kendilerine
yapılacak rüculara karşı sigorta yaptırmak zorunda olacak. İdare,
tazminatı ödedikten sonra hukuken sağlık mesleğinin icrası kapsamında
yaptıkları muayene, teşhis ve tedaviye ilişkin tıbbi işlem ve
uygulamalar nedeniyle tazminatın ödenmesine sebep olan ve zorunlu
mesleki mali sorumluluk sigortası bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile
devlet üniversitelerinde görev yapan sağlık meslek mensuplarının yerine
geçecek.
Bu sağlık meslek mensuplarının sağlık mesleğinin icrası
kapsamında yaptıkları muayene, teşhis ve tedaviye ilişkin tıbbi işlem ve
uygulamalar nedeniyle taksirle veya görevinin gereklerini yapmakta
ihmal veya gecikme göstererek verdikleri zararlardan dolayı idare
tarafından ödenen tazminat sağlık meslek mensubunun kusuru oranında ve
sigorta teminatı dahilinde tıbbi kötü uygulamaya ilişkin zorunlu mali
sorumluluk sigortası yaptırdığı sigorta şirketinden talep edilecek.
Eleman
temininde güçlük çekilen yerlerde hizmetin daha nitelikli sağlık meslek
mensupları tarafından verilmesi amacıyla uzman tabipler gibi uzman diş
hekimi ve uzman eczacılar da sözleşmeli statüde istihdam edilebilecek.
Sözleşmeli personele yönelik disiplin cezaları
Sözleşmeli
personele uygulanacak disiplin cezaları hakkında bu düzenlemede yer
alan hükümler dışında, Devlet Memurları Kanunu’nun ilgili maddelerine
göre işlem yapılacak. Aylıktan kesme cezası, sözleşmeli personelin brüt
ücretinden kesinti yapılması; kademe ilerlemesinin durdurulması cezası,
sözleşmeli personelin ücretinin belirlenmesinde esas alınan kıdem
süresinde indirim yapılması; devlet memurluğundan çıkarma cezası ise
sözleşmenin feshedilmesi suretiyle uygulanacak.
Devlet memuru
olarak çalışmaktayken bu düzenleme çerçevesinde sözleşmeli personel
statüsüne geçenler, sözleşmelerinin devlet memurluğundan çıkarma cezası
verilmesini gerektiren bir fiil nedeniyle sona ermemiş olması kaydıyla
sözleşme süresinin bitiminde talepleri halinde Devlet Memurları
Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre söz konusu statüye geçerken
çalıştıkları ildeki devlet memurluğu kadrolarına; bu ilde durumlarına
uygun kadro bulunmaması halinde Sağlık Bakanlığınca uygun görülen ildeki
devlet memurluğu kadrolarına naklen atanacaklar.
Birlik ve odaların organları
Teklifle Anayasa Mahkemesinin iptal kararı dikkate alınarak birlik ve odaların organları düzenleniyor.
Buna
göre, odalara üye olmayan optisyen-gözlükçüler mesleki faaliyette
bulunamayacak. Odalara kayıtlı optisyen-gözlükçülerin diğer kanunlarla
kurulmuş meslek odalarına kaydolmaları zorunlu olmayacak.
Türk
Optisyen-Gözlükçüler Birliğinin organları, odaların temsilcilerinden
Oluşan Büyük Genel Kurul, Büyük Genel Kurul tarafından seçilen Merkez
Yönetim Kurulu, Büyük Genel Kurul tarafından seçilen Merkez Denetleme
Kurulu, Büyük Genel Kurul tarafından seçilen Yüksek Disiplin Kurulundan
oluşacak.
Optisyen-gözlükçüler odalarının organları ise odaya
kayıtlı meslek mensuplarından oluşan Genel Kurul, Yönetim Kurulu,
Disiplin Kurulu ve Denetleme Kurulu şeklinde olacak. Birlik ve odaların
genel kurullarında seçilen organların görev süreleri 3 yıl olacak ve
genel kurulun hangi ayda yapıldığına bakılmaksızın o yılın birlik için
kasım, odalar için eylülde yapıldığı kabul edilecek.
Genel Kurul kararlarına aykırı harekete para ve meslek icrasını durdurma cezası
Teklife göre, Optisyenlik Hakkında Kanun ve optisyenlikle ilgili
diğer mevzuatın yüklediği görevleri yerine getirmeyen, meslek onuruna
uymayan eylem, davranışlarda bulunan veya Genel Kurul kararlarına aykırı
hareket eden meslek mensuplarına kınama, para cezası ve meslek icrasını
durdurma cezaları uygulanacak.
Para cezası, fiilin işlendiği
tarihteki yıllık üyelik aidatının 5 katı kadar verilecek. Para cezasıyla
cezalandırılan meslek mensubu, 3 yıl içinde aynı cezayı gerektirecek
yeni bir davranışta bulunursa meslek icrası bir ay durdurulacak. Bir ay
süreyle meslek icrası durdurulan meslek mensubu, 3 yıl içinde para
cezasını gerektirecek yeni bir davranışta bulunursa 1 yıl süreyle
mesleğini yapamayacak.
Meslek icrasını durdurma kararlarına itiraz
edilmese dahi karar, Yönetim Kurulu Başkanlığınca Yüksek Disiplin
Kuruluna gönderilecek. Para cezası ve meslek icrasını durdurma cezaları
Sağlık Bakanlığının onayına tabi olacak.
Türk Optisyen-Gözlükçüler
Birliği ve odaların kuruluşu, faaliyetleri organların görevleri,
toplantıları, gelirleri ve giderleri, seçimleri, disiplin cezalarının
infaz usulleri ile diğer iş ve işlemlere ilişkin yönetmelikler ile
Mesleki Yardımlaşma Sandığı Yönetmeliği, birlik merkez yönetim kurulunca
bakanlığın olumlu görüşü alınarak büyük genel kurulun onayına
sunulacak.
Aile sağlığı çalışanı seçiminde aile hekiminin de görüşü alınacak
Teklif,
Aile Hekimliği Kanunu’nda da düzenleme yapıyor. Aile sağlığı
çalışanları, Sağlık Bakanlığı tarafından uygun görülen, kurumlarınca da
muvafakatı verilen bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşları
personeli arasından seçilecek ve sözleşmeli olarak çalıştırılacak. Aile
sağlığı çalışanının seçiminde aile hekiminin de görüşü alınacak.
Aile
hekimi ve aile sağlığı çalışanlarının durumları ve aile hekimliği
uzmanlık eğitimi almış olup olmadıkları da dikkate alınmak suretiyle
yapılacak ödeme tutarlarının tespitinde; çalıştığı bölgenin
sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi, bakanlıkça karşılanmadığı takdirde
aile sağlığı merkezi giderleri, kayıtlı kişi sayısı ve bunların risk
grupları, gezici sağlık hizmetleri ile aile hekimi tarafından
karşılanmayan gider unsurları, belirlenen standartlar çerçevesinde
sağlığın geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi, takibi ve
kontrolündeki başarı oranı gibi kriterler esas alınacak.
Sözleşmeli
aile hekimleri ve aile sağlığı çalışanları hakkında uygulanacak
disiplin cezalarında Aile Hekimliği Kanunu ile Devlet Memurları
Kanunu’nun ilgili maddelerine göre işlem yapılacak. Aylıktan kesme
cezası, kişinin brüt ücretinin 1/30-1/8 arasında kesinti yapılması,
kademe ilerlemesinin durdurulması cezası brüt ücretinin 1/6-1/4 arasında
kesinti yapılması şeklinde uygulanacak. Devlet memurluğundan çıkarma
cezası sözleşmenin feshini gerektirecek.
Sağlığın geliştirilmesi,
hastalıkların önlenmesi, takibi ve kontrolü ile koruyucu sağlık
hizmetlerinin standartlara uygun olarak yerine getirilmemesi gibi
bakanlıkça belirlenen performans hedeflerine ulaşılamaması halinde,
sözleşmenin bakanlıkça yenilenmemesine karar verilebilecek.
Sözleşmeli
çalışan aile hekimi ve aile sağlığı çalışanlarının eski kadro veya
pozisyonlarına atanabilmeleri için sözleşmelerinin, devlet memurluğundan
çıkarma cezasını gerektiren fiilleri nedeniyle sona ermemiş olması
gerekecek.
Sağlık Bakanlığınca yaşlı sağlığı hizmetleri planlaması yapılacak
Aile
Hekimliği Kanunu’nun “Ağız ve diş sağlığı hizmetleri” başlıklı maddesi,
“yaşlı sağlığı hizmetleri” de eklenerek değiştirildi.
Birinci
basamak sağlık hizmetlerinin etkililiğini ve kalitesini artırmak, aile
hekimliği hizmetlerinin bütüncül olarak yürütülmesini sağlamak amacıyla
Sağlık Bakanlığınca belirlenen nüfus, yaş grubu ve bölge gibi kriterlere
göre ağız diş sağlığı ve yaşlı sağlığı hizmetleri planlaması yapılacak.
Birinci
basamak ağız diş sağlığı ve yaşlı sağlığı hizmetlerini yürütmek üzere
hekim, diş hekimleri, bakanlıkça belirlenen diğer sağlık meslek
mensuplarıyla Aile Hekimliği Kanunu’nda belirtilen usul ve esaslar
çerçevesinde sözleşme akdedilecek.
Teklifin, diş hekimlerinin
serbest meslek erbabının yanında çalışabilmesiyle ilgili düzenlemeler
içeren 3. maddesi; Türkiye limanlarına uğrayan gemilerin sağlık işlem ve
kontrollerinde gerekliliklere uymayanlara verilecek idari para
cezalarıyla ilgili 23. maddesi; Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde
Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması Kanunu’nda değişiklik
öngören 27. maddesi ile meslekten men cezasıyla ilgili düzenlemelerin
yer aldığı 36. maddesi, metinden çıkarıldı.
